Xuân về hoa nở, đảo mắt tới tháng năm. Mọi nhà nuôi tằm.
Từ lúc tằm còn là ấu trùng đến khi kết kén chỉ hơn một tháng, nhưng mọi người rất bận rộn. Mỗi ngày đúng giờ cho ăn năm sáu lần, cả ban đêm cũng phải cho ăn một lần.
Triệu Ngọc Trân gần đây không đi chợ nữa, chuyên tâm ở nhà chăm tằm. Chớ xem thường con tằm bé nhỏ, chờ thu được kén tằm có thể bán được khá nhiều tiền, là một nguồn thu lớn của dân quê bên cạnh việc nuôi lợn.
Nơi nuôi tằm là một cái nong rất rộng, trên phủ vải xô thoáng khí. Vì phải đảm bảo nhiệt độ luôn ổn định, và tiêu độc sát trùng nên xung quanh nóng bôi ít vôi và bọc một lớp giấy trắng. Mỗi lần cho tằm ăn, rắc đều lá dâu lên trên, có thể nghe thấy tiếng tằm ăn lá sột soạt.
Hái lá dâu lại là một nỗi phiền toái khác. Nặng thì không nặng, lúc mỗi ngày hái một làn, càng về sau hái càng nhiều. Ban đầu, còn phải thái chỉ lá dâu cho ấu tằm ăn, sau vài ngày, tằm lớn hơn, lá dâu phải rải đều và phủ kín bên trên.
Bình thường các hộ chừa dưới ruộng ít đất trồng dâu, cũng có hộ có một khoảnh riêng chuyên trồng dâu nuôi tằm. Nhà họ Chu là hộ ở vế sau, bốn năm hàng dâu mỗi năm cần dùng lá không hết được, thường xuyên có bà con hàng xóm đến xin lá. Thực ra, đến hái luôn cũng được, không phải thứ đáng giá, đến hái lá dâu nhà người khác cũng không ai nói gì.
Chu Tiểu Vân tan học về, sẽ cầm làn đi hái lá dâu, một làn đầy cô không cầm nổi nhưng không sao. Chẳng phải trong nhà có một lao động miễn phí sức lực dồi dào như Đại Bảo sao.
Đại Bảo bị em gái sai đã quen, nghe em nhờ cậu đi theo xách hộ làn cũng đi. Căn bản không có ý niệm phản đối, lúc nghe mẹ nói còn không nghe lời đến mức ấy đâu.
Hai anh em đến rừng dâu, trời còn sớm. Có thể thấy gần đó có nhiều người đang hái lá. Lá dâu lớn bằng bàn tay, non non rất dễ hái. Cây dâu cao hơn một thước, trừ chỗ ngọn ra, phần lớn Chu Tiểu Vân với tới được. Cô nhanh tay lẹ mắt tốc độ hái lá rất nhanh, Đại Bảo cao nên chuyên môn chọn hái chỗ cao nhất, hai anh em phối hợp ăn ý, mang về hai làn lá đầy.
Bên cạnh là nhà bác Cả, Thẩm Hoa Phượng đang hái lá, bà nghe giọng Chu Tiểu Vân và Đại Bảo nói nên ngó đầu sang xem: “Đại Nha, Đại Bảo, chỉ có hai đứa hai thôi à? Mẹ cháu đâu?”
Chu Tiểu Vân trả lời: “Mẹ cháu ở nhà còn phải trông hai em, không có thời gian đi hái, cháu và anh trai đến hái thay.”
Thẩm Hoa Phượng nhìn động tác Chu Tiểu Vân lưu loát và Đại Bảo ra sức thể hiện không khỏi than thầm: nhìn đứa con nhà chú Hai kìa, còn biết phụ giúp cha mẹ làm việc. Chu Tiểu Vân luôn ngoan ngoãn, giỏi giang không phải bàn đến, ngay cả Đại Bảo cũng đến.
So sánh với nhà mình, hai đứa con suốt ngày chỉ biết chơi thôi. Hải còn bé không tính, Tiểu Hà đã mười một tuổi, cả ngày không làm gì chỉ đi chơi, so với hai anh em nhà chú ấy thì kém quá xa.
Chu Quốc Phú ở nhà đóng đồ, chỉ có một mình Thẩm Hoa Phượng một đi hái, động tác không khỏi chậm hơn, mỗi làn mới được hơn nửa. Chu Tiểu Vân ý bảo Đại Bảo và mình qua giúp, Đại Bảo thấy ánh mắt của em gái lập tức hiểu rõ, hai anh em vẫn rất ăn ý. Hai người hái giúp Thẩm Hoa Phượng đến khi đầy làn mới dừng.
Thẩm Hoa Phượng xách hai làn, cùng Đại Bảo và Chu Tiểu Vân trở về nhà, trên đường đi Chu Tiểu Vân muốn xách một rổ bị Đại Bảo từ chối: “Một mình anh có thể xách hai cái, em đi sau anh là được.”
Đại Bảo giống như người lớn đi đằng trước, Chu Tiểu Vân nhận sự săn sóc của anh trai, yên lặng đi theo sau.
Thẩm Hoa Phượng câu được câu không cùng hai người nói chuyện phiếm, về đến nhà nhìn thấy Triệu Ngọc Trân đang cho lợn ăn, không nhịn được khen hai anh em:
“Em à, Đại Bảo và Đại Nha nhà em đúng là giỏi. Hôm nay chị đang hái lá thấy bên nhà em có tiếng người, chị còn tưởng là em cơ. Kết quả quay đầu nhìn mới biết là hai đứa đang hái lá. Lại còn hái giúp chị nữa, thật là chị không biết dùng lời nào mới khen hết được.”
Triệu Ngọc Trân nghe những lời này mà mát lòng mát dạ, giả vờ càu nhàu: “Em ở nhà bận quá. Ba đứa nhỏ cả ngày ở ngoài thu mua lợn, một mình em vừa trông hai đứa bé, phải chăm nom cả gà vịt lợn, chăm cả tằm nữa, nào có thời gian đi hái. Không dám gạt chị, từ lúc mang tằm về nhà, lá dâu luôn do hai đứa nó hái cả.”
Nghe xong lời này, Thẩm Hoa Phượng thấy không thoải mái. Rõ ràng là khoe khoang, tuy con nhà người ta hiểu chuyện, khen như thế không có gì đáng trách nhưng khiến bà nghĩ đến con nhà mình kém nhà người ta một đoạn.
Nói với Triệu Ngọc Trân dăm ba câu, Thẩm Hoa Phượng về nhà giáo huấn Chu Chí Hải và Chu Tiểu Hà một trận:
“Hai chị em con cả ngày chỉ biết chơi với xem ti vi. Các con xem Đại Nga với Đại Bảo nhà bác Hai, ngày nào cũng giúp bố mẹ hái lá dâu. Ngày mai, các con đi cũng đi cùng, nuôi con lớn ngần này rồi, để mẹ xem làm chuyện bé tí như vậy có xong không.”
Kết quả là, trưa hôm sau, cơm nước xong Chu Tiểu Hà dắt Chu Chí Hải đến tìm Chu Tiểu Vân và Đại Bảo, muốn cùng nhau đi hái lá dâu.
Vườn dâu hai nhà cạnh nhau, tiện đường, Đại Bảo và Chu Chí Hải chạy đằng trước nhanh như chớp, Chu Tiểu Hà với Chu Tiểu Vân không đuổi kịp nên chậm rãi đi bộ theo sau.
Triệu Ngọc Trân thấy buồn cười, Thẩm Hoa Phượng này, ngoài miệng ngọt ngào trong lòng nhỏ mọn, cái gì cũng muốn hơn người. Nhưng mà, bà rất tự hào, con cái nhà mình chiếm ưu thế lớn, không thể thay đổi được. Độ nghịch ngợm của con trai tương xứng với Hải nhưng Chu Tiểu Hà yếu ớt, có điểm nào giống bé gái nông thôn, làm sao so được với Tiểu Vân nhà mình.
Từ lúc tằm còn là ấu trùng đến khi kết kén chỉ hơn một tháng, nhưng mọi người rất bận rộn. Mỗi ngày đúng giờ cho ăn năm sáu lần, cả ban đêm cũng phải cho ăn một lần.
Triệu Ngọc Trân gần đây không đi chợ nữa, chuyên tâm ở nhà chăm tằm. Chớ xem thường con tằm bé nhỏ, chờ thu được kén tằm có thể bán được khá nhiều tiền, là một nguồn thu lớn của dân quê bên cạnh việc nuôi lợn.
Nơi nuôi tằm là một cái nong rất rộng, trên phủ vải xô thoáng khí. Vì phải đảm bảo nhiệt độ luôn ổn định, và tiêu độc sát trùng nên xung quanh nóng bôi ít vôi và bọc một lớp giấy trắng. Mỗi lần cho tằm ăn, rắc đều lá dâu lên trên, có thể nghe thấy tiếng tằm ăn lá sột soạt.
Hái lá dâu lại là một nỗi phiền toái khác. Nặng thì không nặng, lúc mỗi ngày hái một làn, càng về sau hái càng nhiều. Ban đầu, còn phải thái chỉ lá dâu cho ấu tằm ăn, sau vài ngày, tằm lớn hơn, lá dâu phải rải đều và phủ kín bên trên.
Bình thường các hộ chừa dưới ruộng ít đất trồng dâu, cũng có hộ có một khoảnh riêng chuyên trồng dâu nuôi tằm. Nhà họ Chu là hộ ở vế sau, bốn năm hàng dâu mỗi năm cần dùng lá không hết được, thường xuyên có bà con hàng xóm đến xin lá. Thực ra, đến hái luôn cũng được, không phải thứ đáng giá, đến hái lá dâu nhà người khác cũng không ai nói gì.
Chu Tiểu Vân tan học về, sẽ cầm làn đi hái lá dâu, một làn đầy cô không cầm nổi nhưng không sao. Chẳng phải trong nhà có một lao động miễn phí sức lực dồi dào như Đại Bảo sao.
Đại Bảo bị em gái sai đã quen, nghe em nhờ cậu đi theo xách hộ làn cũng đi. Căn bản không có ý niệm phản đối, lúc nghe mẹ nói còn không nghe lời đến mức ấy đâu.
Hai anh em đến rừng dâu, trời còn sớm. Có thể thấy gần đó có nhiều người đang hái lá. Lá dâu lớn bằng bàn tay, non non rất dễ hái. Cây dâu cao hơn một thước, trừ chỗ ngọn ra, phần lớn Chu Tiểu Vân với tới được. Cô nhanh tay lẹ mắt tốc độ hái lá rất nhanh, Đại Bảo cao nên chuyên môn chọn hái chỗ cao nhất, hai anh em phối hợp ăn ý, mang về hai làn lá đầy.
Bên cạnh là nhà bác Cả, Thẩm Hoa Phượng đang hái lá, bà nghe giọng Chu Tiểu Vân và Đại Bảo nói nên ngó đầu sang xem: “Đại Nha, Đại Bảo, chỉ có hai đứa hai thôi à? Mẹ cháu đâu?”
Chu Tiểu Vân trả lời: “Mẹ cháu ở nhà còn phải trông hai em, không có thời gian đi hái, cháu và anh trai đến hái thay.”
Thẩm Hoa Phượng nhìn động tác Chu Tiểu Vân lưu loát và Đại Bảo ra sức thể hiện không khỏi than thầm: nhìn đứa con nhà chú Hai kìa, còn biết phụ giúp cha mẹ làm việc. Chu Tiểu Vân luôn ngoan ngoãn, giỏi giang không phải bàn đến, ngay cả Đại Bảo cũng đến.
So sánh với nhà mình, hai đứa con suốt ngày chỉ biết chơi thôi. Hải còn bé không tính, Tiểu Hà đã mười một tuổi, cả ngày không làm gì chỉ đi chơi, so với hai anh em nhà chú ấy thì kém quá xa.
Chu Quốc Phú ở nhà đóng đồ, chỉ có một mình Thẩm Hoa Phượng một đi hái, động tác không khỏi chậm hơn, mỗi làn mới được hơn nửa. Chu Tiểu Vân ý bảo Đại Bảo và mình qua giúp, Đại Bảo thấy ánh mắt của em gái lập tức hiểu rõ, hai anh em vẫn rất ăn ý. Hai người hái giúp Thẩm Hoa Phượng đến khi đầy làn mới dừng.
Thẩm Hoa Phượng xách hai làn, cùng Đại Bảo và Chu Tiểu Vân trở về nhà, trên đường đi Chu Tiểu Vân muốn xách một rổ bị Đại Bảo từ chối: “Một mình anh có thể xách hai cái, em đi sau anh là được.”
Đại Bảo giống như người lớn đi đằng trước, Chu Tiểu Vân nhận sự săn sóc của anh trai, yên lặng đi theo sau.
Thẩm Hoa Phượng câu được câu không cùng hai người nói chuyện phiếm, về đến nhà nhìn thấy Triệu Ngọc Trân đang cho lợn ăn, không nhịn được khen hai anh em:
“Em à, Đại Bảo và Đại Nha nhà em đúng là giỏi. Hôm nay chị đang hái lá thấy bên nhà em có tiếng người, chị còn tưởng là em cơ. Kết quả quay đầu nhìn mới biết là hai đứa đang hái lá. Lại còn hái giúp chị nữa, thật là chị không biết dùng lời nào mới khen hết được.”
Triệu Ngọc Trân nghe những lời này mà mát lòng mát dạ, giả vờ càu nhàu: “Em ở nhà bận quá. Ba đứa nhỏ cả ngày ở ngoài thu mua lợn, một mình em vừa trông hai đứa bé, phải chăm nom cả gà vịt lợn, chăm cả tằm nữa, nào có thời gian đi hái. Không dám gạt chị, từ lúc mang tằm về nhà, lá dâu luôn do hai đứa nó hái cả.”
Nghe xong lời này, Thẩm Hoa Phượng thấy không thoải mái. Rõ ràng là khoe khoang, tuy con nhà người ta hiểu chuyện, khen như thế không có gì đáng trách nhưng khiến bà nghĩ đến con nhà mình kém nhà người ta một đoạn.
Nói với Triệu Ngọc Trân dăm ba câu, Thẩm Hoa Phượng về nhà giáo huấn Chu Chí Hải và Chu Tiểu Hà một trận:
“Hai chị em con cả ngày chỉ biết chơi với xem ti vi. Các con xem Đại Nga với Đại Bảo nhà bác Hai, ngày nào cũng giúp bố mẹ hái lá dâu. Ngày mai, các con đi cũng đi cùng, nuôi con lớn ngần này rồi, để mẹ xem làm chuyện bé tí như vậy có xong không.”
Kết quả là, trưa hôm sau, cơm nước xong Chu Tiểu Hà dắt Chu Chí Hải đến tìm Chu Tiểu Vân và Đại Bảo, muốn cùng nhau đi hái lá dâu.
Vườn dâu hai nhà cạnh nhau, tiện đường, Đại Bảo và Chu Chí Hải chạy đằng trước nhanh như chớp, Chu Tiểu Hà với Chu Tiểu Vân không đuổi kịp nên chậm rãi đi bộ theo sau.
Triệu Ngọc Trân thấy buồn cười, Thẩm Hoa Phượng này, ngoài miệng ngọt ngào trong lòng nhỏ mọn, cái gì cũng muốn hơn người. Nhưng mà, bà rất tự hào, con cái nhà mình chiếm ưu thế lớn, không thể thay đổi được. Độ nghịch ngợm của con trai tương xứng với Hải nhưng Chu Tiểu Hà yếu ớt, có điểm nào giống bé gái nông thôn, làm sao so được với Tiểu Vân nhà mình.