Sau khi lên năm tư đại học, cuộc sống của Tô Thố trôi qua như một đầm nước, không hề gợn sóng; đương nhiên thật sự thì mỗi người đều trải qua cuộc sống không hề gợn sóng, thi nghiên cứu sinh thì thi nghiên cứu sinh, đi du học thì đi du học, những người được đưa đi học nghiên cứu sinh thì sống cuộc đời như heo, dù sao cũng đang sống cuộc đời buồn chán, không có tinh thần. Tô Trí đi rồi, cô cũng không đi đến Tây Đại chơi nữa, còn không thèm bước ra khỏi cổng trường nửa bước; bình thường điện thoại tìm cô cũng hầu như không có. Lúc ban đầu Tô Trí còn gọi mấy cuộc về hỏi thăm, nửa tháng sau cũng không thường xuyên gọi nữa, muốn nói gì thì đều nói ngắn gọn vài câu trên mạng là xong, gửi mấy tấm ảnh chụp thật đẹp bên đó về làm cho đám người Dương Tuyết hâm mộ ghen tị đến nỗi hai mắt phát quang.
Trước khai giảng vài hôm Tô Thố liên tục nghe được từ các bạn trong trường nói về chuyện Mễ Thi đột nhiên cũng quyết định xuất ngoại du học, đi đến nơi mà Trần Tử Gia cũng đang ở đó, cũng là một trường đại học không tệ. Mọi người kinh ngạc về gia thế của Mễ Thi thì vừa có tiền vừa có quyền đến thế cũng không ngừng được cảm khái, ai nói trên thế giới này không có chuyện con người muốn được như chim, cất cánh tự do bay lượn trên bầu trời với bạn tình chứ? Nhìn người ta đi, nói đi là đi liền, dứt khoát linh hoạt làm sao, căn bản không để cho cách nói “Xuất ngoại tức chia tay” bất kì một cơ hội nào.
Học viện triệu tập một cuộc họp, nội dung đại khái là năm tư đã bắt đầu rồi, những việc như thi nghiên cứu sinh, xuất ngoại du học, tìm công việc nên làm thế nào để chuẩn bị những bảng kế hoạch, đại ý chính là cổ vũ sĩ khí tinh thần của các em sinh viên. Tô Thố và Dương Tuyết chạy đến giảng đường lúc đó thì đã gần như chật kín chỗ ngồi, bèn tìm đại vị trí chỗ cuối giảng đường ngồi xuống.
Ngồi phía trước các cô là một nhóm sinh viên nữ của hệ khác, đang mê trai đẹp bàn luận về một cậu nam sinh năm hai trong trường. Giọng các cô ấy không cao, vừa đủ để làm cho các cô ngồi ở hàng ghế phía sau nghe thấy.
Vừa nói, một nữ sinh cảm khái quá mức: “ Đáng tiếc Hứa Nhất Hạo xuất ngoại rồi, bằng không sao có thể đến lượt cậu ta chứ?”
“ Đúng a, nhưng các bồ đã nghe thấy gì chưa, nghe nói anh ấy là con trai của hiệu trưởng Hứa của chúng ta đấy.”
Đổi lại là âm thanh thét chói tai và tiếng hít vào thật mạnh, gây chú ý đến giáo sư ở trên bục giảng đang lộ ra vẻ mặt khó chịu đánh giá các cô.
“ Khẳng định là thật đấy. Lúc kì nghỉ hè hiệu trưởng Hứa bị bệnh phải nhập viện, có người nhìn thấy Hứa Nhất Hạo mỗi ngày đều đi thăm thầy, đem cơm tới…. Các bồ nghĩ kĩ chút đi, bề ngoài sư huynh rất giống thấy Hứa nha.”
“ Đúng à, có chút giống.”
Có lẽ vì lí do đương sự đã rời khỏi trường, bí mật này được cất giấu rất kĩ lưỡng hầu như trước ngày khai giảng mấy ngày đã được lan truyền cả trường học, tốc độ cực nhanh, hệt như làn gió thu quét qua ruộng lúa.
Nghe các cô ấy nhắc về cái tên ấy, Dương Tuyết theo bản năng nghiêng đầu liếc mắt một cái về chỗ người đang vùi đầu làm đề thi mà không hề có chút kinh ngạc nào là Tô Thố kia, giống như kiểu biết chắc những tin đồn đó căn bản không phải đồn đãi, cơ hồ muốn thét ra tiếng. Tô Thố rất hiểu cô bạn thân của mình, nhìn vẻ mặt biến đổi của cô ấy, lập tức nhanh tay bưng kín miệng cô bạn lại, thành công đem câu nói “ Cậu quả nhiên là biết chuyện này” nuốt xuống cổ họng của cô bạn.
Đầu Dương Tuyết “Bụp “ một tiếng đụng lên bàn, biểu tình kia nói là vô cùng đau đớn cũng không đủ để hình dung: “ Mi, mi thật sự là……” Nói xong cô phát hiện ra không có từ ngữ nào để hình dung nổi Tô Thố, sau khi thở dài một tiếng mới nói: “ Ta không biết phải nói mi thế nào mới được đây.”
“ Cho nên mi cứ ngoan ngoãn học bài của mi đi nhé.” Tô Thố bình tĩnh chỉ vào đề thi thử nghiên cứu sinh của cô bạn mình.
Không bao lâu sau khi khai giảng, tân sinh viên cũng lục tục báo danh. Tô Thố dưới sự yêu cầu của các thầy cô Đoàn ủy sẽ cùng hai bạn sinh viên năm ba khác lên đọc diễn văn cho các em tân sinh viên. Các gương mặt trẻ măng ngây ngô trong giảng đường khiến Tô Thố có không ít cảm khái. Nhưng trong lòng riêng Tô Thố cũng thật sự thấy có cảm giác thành tựu, nghe thấy nhóm tân sinh viên tất tần tật đều cung kính kêu cô một tiếng sư tỷ, có một loại vui sướng vô hạn như kiểu sau bao nhiêu năm làm dâu nay được lên làm mẹ chồng ấy.
Thời gian tự do đặt câu hỏi, Tô Thố trở thành nhân vật hot, hai anh bạn nam sinh viên khác đều bị lơ đẹp. Nhiều vô số vấn đề làm cho cô ứng đối không nổi, cũng âm thầm đổ mồ hôi hột, hình như hồi mình học năm nhất cũng đâu có ai hỏi mấy vấn đề cổ quái ấy đâu, quả nhiên là có sự cách biệt giữa hai thế hệ.
Học kì nhất năm tư cơ bản đều là cơn ác mộng của tất cả các bạn thi nghiên cứu sinh. Tô Thố thật sự đã thấu hiểu. Đặng Ca cơ bản đều đã được tuyển lên học nghiên cứu sinh trường mình, rảnh rỗi đến lười nhác, trừ lúc đi ngủ đi học ra thì thời gian đều lướt diễn đàn chính trị rồi post bài chán ngắt, cuộc sống ảo trên mạng cũng rất được nhiều người chú ý, đôi khi còn thỉnh thoảng đi gặp gỡ bạn Net; Lô Lâm Lâm cũng có ý định thi nghiên cứu sinh, giống hệt Dương tuyết học quên trời đất, tối tăm mặt mũi, có lúc còn về trễ hơn cả Tô Thố nữa.
Bởi vì nguyên nhân được đưa thẳng lên học nghiên cứu sinh, trong khoảng thời gian này Tô Thố trừ lúc đi phòng thí nghiệm ra thì còn lại là đi tới văn phòng học viện, điền một đống những giấy tờ đăng ký…. Nếu học lên nghiên cứu sinh ở trường, tuyệt không phiền toái thế này; mỗi học viện đều tính lưu lại những sinh viên ưu tú nhất, tự nhiên sẽ không đồng ý buông tha nhân tài, chính là thủ tục được đưa đi trường khác học nghiên cứu sinh đều vô cùng rườm rà, thỉnh thoảng còn bị giảng viên kêu đi nói chuyện, trình độ buồn bực của Tô Thố đạt tới kiểu sứt đầu mẻ trán ấy chứ. Hơn nữa khi mà cô biết Giáo sư Bạch Tế Lâm cũng muốn tìm gặp cô nói chuyện, đầu cô lập tức to hơn gấp mấy lần.
Bạch Tế Lâm căn bản không nghĩ tới Tô Thố sẽ không học nghiên cứu ở Hoa Đại mà đi học nghiên cứu ở phía Tây Bắc nơi có học viện nghiên cứu nổi danh không kém Hoa Đại nhưng điều kiện và trình độ thì vô cùng khó khăn. Ông khuyên Tô Thố một chập, ngôn từ thấm gan thấm phổi, Tô Thố không bỏ sót một từ một câu ngồi lắng nghe, cảm khái muôn phần, cuối cùng cười nhẹ nhàng, nói: “ Khi còn học Trung học, em có đọc qua một quyển sách, nội dung nói về công việc gian nan của những nhà khoa học thế hệ trước trong thời kì mới thành lập. Các vị ấy đều có chuyên nghành riêng, nhưng vì nhiệm vụ mà quốc gia giao phó, đã nói một câu “ Nguyện lấy thân báo quốc”, nghĩa bất dung từ đi đến những nơi khó khăn nhất, đa số bọn họ đều âm thầm cống hiến đến khi ra đi, rất nhiều năm đều không có người biết đến. Bọn họ cũng không để ý.”
Cô không biết tại sao mình nhắc tới điều đó, nhưng những lời đó lại như rất thuận miệng nói ra ngoài, quả thực không chịu sự khống chế của cô.
Nhìn vẻ mặt kiên định ấy của Tô Thố khi nói chuyện, Bạch Tế Lâm nhớ tới rất lâu trước kia ông cũng từng đã dạy một sinh viên tương tự, cùng có một tinh thần quật cường và theo đuổi hoài bão. Ông biết có nói cái gì nữa cũng là uổng công, cười khổ thở dài: “ Nếu em đã kiên trì như vậy, thầy sẽ viết giấy giới thiệu cho em.”
Đêm đó trở về phòng ngủ, tất cả mọi người khó có dịp đều đã về sớm, đã tắt đèn, cũng không ai mở máy tính, nằm trên giường cách bức mùng nói chuyện phiếm với nhau.
Lô Lâm Lâm khát khao nói: “ Nếu ta và Dương Tuyết thi lên được nghiên cứu sinh, về sau bốn chúng ta vẫn học chung một trường, tuy không phải cùng một phòng, nhưng vẫn cùng một kí túc xá, tốt biết mấy a.”
Lời nói này được sự nhất trí đồng ý và cảm khái của mọi người. Cảm xúc của mỗi người như được hòa tan trong không khí màn đêm, bình thường không hay nói những câu cũng thuận miệng tuôn ra xối xả.
Nghe được sự tưởng tượng của các cô bạn mình sau khi lên học nghiên cứu sinh, Tô Thố nhẹ nhàng ho khụ một tiếng, nói: “ Vốn nghĩ định trễ một chút nói với các mi, nhưng vẫn nên nói thôi. Ta không học nghiên cứu sinh ở trường mình.”
Không khí trong phòng giống như lắc lư một chút, rồi cũng trở về sự yên lặng và khó lí giải.
“ Đi đâu?” Dương Tuyết hỏi.
Nói ra nơi đi, Lô Lâm Lâm kêu lớn tiếng: “Viện nghiên cứu Vật lí ở trường chúng ta cũng là một trong vài trường đứng đầu cả nước, mi có cần phải đi xa xôi chịu cực thế không hả?”
“ Cũng đâu cần vậy đâu, mi rốt cuộc đang suy nghĩ gì chứ,” Đặng Ca thở dài thườn thượt: “ Ta sao lại chưa từng nhìn thấu mi kia chứ.”
Không khí như dính thành mật, ngưng đọng lại. Dương Tuyết thở dài thật mạnh: “ Tô Thố, khó trách mi thi vật lí công trình. Ta mới biết được, mi luôn là người chủ nghĩa lý tưởng a.”
Tô Thố ôm chăn cười hắc hắc: “Người chủ nghĩa lý tưởng a, nghe có vẻ khá thú vị nhỉ.”
“ Đem chúng ta ra so sánh, cảm giác thực hổ thẹn.”
Tô Thố rất có khí khái vẫy tay, vẫy xong mới nhớ lại trong bóng đêm không ai thấy được, bất giác cười: “ Không cần hổ thẹn, thật đó, các mi có cha mẹ, có người không thể bỏ bê và cần chăm sóc, tình cảnh không giống ta, cho nên ta có thể phụ trách đến cùng đối với tinh thần cùng lý tưởng nào đó. Dù sao con người phải sống, chỉ cần chút tinh thần. Của các mi là trách nhiệm, mà ta đành phải bắt lấy một chút đó thôi.”
Mỗi người đều đang suy tư trong không gian yên ắng. Tô Thố mới nhớ tới vừa rồi những lời mình nói ra khiến cho không khí trầm thấp vô cùng, bèn cười lên làm dịu đi không khí: “ Ta chỉ tùy tiện cảm khái một chút, sách triết học đọc nhiều đâm ra nhiễm, không tự chủ được nghĩ xa vời rồi.”
Sau đó đề tài liền chuyển đền vấn đề nhân sinh và lí tưởng, ai cũng cao hứng, dẫn ra điển cố điển tích, dẫn chứng nhiều nguồn tài liệu, nội hàm phong phú, tâm sự tới nửa đêm. Nếu có người nào đó trốn ở góc phòng nghe lén, nhất định sẽ cảm khái, ai nói những sinh viên ban khoa học tự nhiên thì môn văn không tốt chứ? Hoàn toàn là lời nói bừa vô trách nhiệm.
Tất cả mọi người đi rồi, mùa đông rét lạnh và kì thi đua nhau kéo tới.
Học kì hai năm tư bắt đầu không lâu, đa số sinh viên vừa chờ thành tích nghiên cứu sinh thông báo ra, vừa cũng có người bắt đầu chuẩn bị tìm việc hoặc đi tìm đơn vị thực tập. Tô Thố đi theo một giáo sư rất có thành tích về lãnh vực năng lượng hạt nhân nguyên tử làm luận văn, vị giáo sư này từng giảng dạy cho bọn cô, đối với Tô Thố có ấn tượng sâu đậm, giao cho cô đề tài khó nhất, độ khó ở mức luận văn thạc sĩ. Sau này học lên nghiên cứu sinh Tô Thố mới biết người hướng dẫn cô làm luận văn tốt nghiệp hồi đại học cũng từng là học trò của Giáo sư Triệu, từ loại góc độ này lại nói tiếp, cô và thầy giáo trước đây của mình đều là đồng môn, lập tức có chút dở khóc dở cười. Nhưng sau đó cũng quen dần, chuyện trong giới học thuật, có đôi khi cũng không sai biệt lắm với những môn phái kì lạ trong tiểu thuyết võ hiệp, dựa theo tư cách xếp cấp bậc, loạn búa xua.
Đề tài luận văn tốt nghiệp của Tô Thố dính dáng đến giáo trình vài môn học, lúc học đại học không có học qua viết luận văn, nên mỗi ngày cô đều đi vào thư viện để tìm sách tham khảo, mỗi ngày đều đi vào thư viện lúc mở cửa, lúc đóng cửa thư viện mới rời đi. Đi thư viện lâu rồi, mỗi ngày đều ngồi cố định một vị trí, Tô Thố luôn có thể gặp được có người bắt chuyện với cô hay truyền giấy cho cô, khiến cho Dương Tuyết hâm mộ không chịu nổi.
Cuối tháng ba, thành tích thi nghiên cứu sinh rốt cuộc cũng đã công bố xuống. Lô Lâm Lâm và Dương Tuyết đều giành được điểm số không tệ, vì thế các cô đi ra ngoài ăn mừng một bữa, bởi vì uống nhiều, cuối cùng phải dìu nhau mới trở lại túc xá được. Đêm đó không có ánh trăng, bầu trời ngàn sao như sáp lại mặt đất, lung lay như sắp đổ, đèn đường chiếu rọi sáng cả con phố, bốn nữ sinh đang dìu đỡ nhau đi nghiêng ngả lảo đảo trên đường, hình bóng của họ đổ dài trên đường, lay lắt. Buổi tối hôm đó Tô Thố có ấn tượng cực sâu đậm, nhiều năm sau kẻ từ khi tốt nghiệp mỗi lần các cô tụ tập, y nhiên sẽ nói đến cái đêm mê muội ấy.
Trung tuần tháng tư, Tô Thố một mình đi phỏng vấn ở viện nghiên cứu.
Đây là cô lần đầu tiên đến thành phố vùng Tây Bắc. Viện nghiên cứu tọa lạc bên cạnh một thành phố nhỏ, cách tình thành ước chừng bảy tám mươi km. Tuy mới vừa ngồi hơn mười tiếng trên tàu hỏa, vậy mà cô cư nhiên một chút cũng không thấy mệt, đón xe bus đi vào thành thị đến tổng trạm xe khác. Giáo sư Triệu đã nói có người sẽ đón cô ở đó. Tô Thố ngồi ở trạm xe, lẳng lặng nhìn ánh sáng mặt trời có thể leo đến đỉnh đầu nhưng cũng không thật sự sáng chói, sau đó cúi đầu, phát hiện người qua lại trong trạm xe đều là những khuôn mặt xa lạ, không khỏi tặc lưỡi đọc ra một câu “Tây xuất Dương Quan vô cố nhân” (Ra khỏi Dương Quan về phía tây e không còn có bạn nữa) .
“ Ai nói Tây xuất Dương Quan vô cố nhân?” Bỗng nhiên cô nghe thấy bên tai vang lên một thanh âm, thanh âm đó còn hòa với tiếng cười dài.
Ngạc nhiên ngoảnh đầu sang một bên, cô nhìn thấy một khuôn mặt quen thuộc, nhất thời không biết là kinh ngạc nhiều một chút hay là vui mừng nhiều một chút: “ Thiệu sư huynh?”
“ Tiểu sư muội, là anh đây, anh tới đón em.” Thiệu Vĩ mặt tươi như hoa, “Có phải surprise hay không?”
“ Sao anh lại là người tới đón em?” Tô Thố ngây ngốc hỏi.
Anh đón lấy ba lô trên vai Tô Thố đeo lên vai mình, cong khóe miệng , “Anh đến không tốt à? Miễn cho em cảm khái ‘Tây xuất Dương Quan vô cố nhân’ a.”
Tô Thố cười không ra tiếng, mặc cho anh lấy đi ba lô trên vai mình. Thật sự là cảm giác khá tốt, ở một nơi hoàn toàn xa lạ mà gặp được một người quen, quả thật vô cùng ấm áp.
“ Em ngồi xuống đi. Anh đi mua vé.”
Ngồi ở trên xe không có nhiều khách, Tô Thố cảm khái thật sâu, cô nhớ tới thời điểm trước khi anh tốt nghiệp có nói sẽ đi đến viện nghiên cứu, không hề nghĩ cũng là đến nơi này, có thể thấy được duyên phận là thứ vô cùng huyền diệu. Cô nghiêng đầu ngắm Thiệu Vĩ, hai năm không gặp, anh quả thật có thay đổi, cái loại thay đổi này hiển nhiên không quan hệ đến gió cát Tây Bắc, mà là vùng giữa lông mày có thêm một loại khí độ có thể được coi là trầm ổn. Trên gương mặt thanh niên trẻ tuổi là không nên có loại khí độ này, đó cần một đống trách nhiệm cuộc sống, kinh nghiệm mới mài dũa lên được.
Tô Thố quan sát tỉ mỉ khuôn mặt nghiêng của anh, nhịn không được hỏi: “ Sư huynh, anh năm nay nhiêu tuổi rồi?”
“ Sao thế? Điều tra hộ khẩu?” Thiệu Vĩ cười rộ lên, thao thao bất tuyệt mà nói tiếp, “ Tuổi, hai mươi sáu; sinh nhật, mồng 5 tháng 12; dân tộc, Hán; Có vào đảng viên hay chưa, có; tình trạng hôn nhân, độc thân, cũng không có bạn gái, trước mắt vẫn là người cô đơn lẻ loi, chưa tiêu thụ được……”
Tô Thố liên tục phất tay, quả thực dở khóc dở cười: “Em mới hỏi tuổi anh thôi mà–”
Ánh mặt trời sáng lạng dừng ở trên người Tô Thố, chiếu rạng ngời trên gò má trắng nõn. Đặc biệt là cặp mắt kia, sóng mắt chảy xuôi như dòng suối, trong suốt thấy đáy, lần đầu nhìn vào như có thể nhìn thông thấu, nhưng nhìn kĩ lại thì lại có cảm giác cả vũ trụ được cất giấu dưới ánh mắt ấy. Anh không nghĩ tới hai năm sau còn có thể một lần nữa nhìn được đôi mắt ngập tràn linh khí đó, mà chủ nhân của chúng lại đang gần ề bên anh, khuôn mặt rạng ngời trong suốt. Tức khắc anh cảm giác giống như mình đang nằm mơ; anh ngừng lại một chút, nhanh chóng dời mắt đi, sau đó cười nói: “ Lúc học đại học anh chưa đầy mười sáu tuổi.”
“ Anh là kiểu học sinh thiên tài, anh nhảy cấp sao?” Tô Thố không chú ý tới cảm xúc biến hóa trong anh, lông mày nhảy dựng lên, có chút đăm chiêu hỏi anh.
“ Cũng có thể nói như vậy,” Thiệu Vĩ nhún vai, mang theo chút ngữ khí hồi ức, “ Kỳ thật hiện tại nhớ tới liền hối hận biết bao nhiêu, thời trung học, sơ trung đều trải qua hết sức ảm đạm và vô vị, ngày lễ tết gì đó cũng không nhớ rõ, ấn tượng duy nhất là bởi vì còn nhỏ cũng không mấy tiếp xúc với các bạn học, không có bạn bè, ngoại từ học tập vẫn là học tập, tựa như Trư Bát Giới ăn quả nhân sâm, lập tức nuốt ngay vào trong bụng, có tư vị gì hoàn toàn không biết.”
Tô Thố cười cười: “ Đúng a, quả thực không thú vị.”
Cứ như vậy tán gẫu suốt đường đi, xuống xe xong lại chuyển hai lần xe, rốt cục cũng đến viện nghiên cứu vào buổi trưa.
Chung quanh phạm vi Viện nghiên cứu hầu như rất vắng vẻ, nhưng là Viện nghiên cứu thì lại không tồi chút nào. Nơi này so với trong tưởng tượng của cô tuyệt không giống nhau. Viện nghiên cứu ước chừng có lịch sử năm sáu mươi năm, đã sớm không giống cảnh tượng đọc được trong tài liệu kia, chiếm diện tích rộng lớn, vấn đề cây xanh mỹ quan không tồi chút nào, còn có một cái hồ lớn vô cùng đẹp, bên trong có rất nhiều cá.
Nhìn thấy cảnh Tô Thố xuất thần nhìn ngắm cá trong hồ, Thiệu Vĩ nói rất giống hướng dẫn viên du lịch: “Chúng ta đều bắt cá ở hồ này ăn đó.”
Tô Thố buồn cười không nhịn nổi, bật cười ra tiếng.
Năm nay Viện nghiên cứu ước chừng muốn thu nạp khoảng hơn 80 mười người, những người thông qua cuộc thi sát hạch ban đầu đa số hôm nay sẽ có mặt ở đây, nhà khách của Viện nghiên cứu hầu như đã vào ở đầy.
Nhìn thấy Tô Thố ngồi xuống một cái là đã lật sách ra ngay, Thiệu Vĩ vừa tức giận vừa buồn cười: “ Giờ em còn đọc sách nổi? Phỏng vấn thôi mà. Nếu em cũng lo lắng, vậy đám người kia làm sao đây? Cho bọn họ một con đường sống đi em.”
Tô Thố dựa lưng vào ghế, nói một cách hữu khí vô lực: “ Phỏng vấn có cả tiếng Anh, khẩu ngữ của em dở ẹc à–”
Thiệu Vĩ còn muốn nói thêm, thì chuông di động tiếng vang lên, nghe xong cuộc gọi ấy thì anh ba chân bốn cẳng chạy đi, đi ra tới cửa cũng không quên quay đầu lại dặn dò “Em đợi ở trong này trước, một lát nữa anh dẫn tới Căn tin”, sau khi nhìn thấy Tô Thố gật đầu, mới yên tâm chạy ra khỏi cửa.
Lúc ăn cơm ở Căn tin, Tô Thố phát hiện ra ở đây Thiệu Vĩ tựa hồ ai cũng quen biết, chào hỏi suốt đường đi, đồng thời cũng giới thiệu Tô Thố cả đường đi luôn. Tô Thố mỉm cười lễ phép với tất cả những nhân viên hay nghiên cứu sinh ở viện, cô có thể từ trên mặt các anh chị ấy nhìn ra thái độ nghiêm túc sống, cô tôn kính họ.
Ngày hôm sau phỏng vấn làm cho Tô Thố ý thức được tỉ lệ nam nữ trong Viện nghiên cứu này mất cân đối nghiêm trọng đến mức nào, so với Hoa Đại còn muốn nghiêm trọng hơn nữa, tổng cộng có hơn sáu mươi người báo danh, chia làm tám tổ, nữ sinh chỉ chiếm số lượng vừa đủ một tổ.
Giáo sư phỏng vấn có bốn vị, đều là chuyên gia tuổi cao của thế hệ trước, thân thiết mà hòa ái. Tô Thố trả lời thông hết vấn đề, tri thức phong phú và khả năng lĩnh ngộ về lĩnh vực Vật lý khiến cho các vị giáo sư già giật mình. Các thầy trao đổi ánh mắt một chút, một vị trong đó nhìn như chủ khảo gọi tên cô, dùng tiếng Anh hỏi: “ Tôi chưa từng nhìn thấy một cô gái xinh đẹp nào như em mà đi học hệ vật lí công trình, hiện tại lại buông tha cơ hội được ở lại trường ở lại Bắc Kinh để đi đến nơi heo hút vùng Tây Bắc này học nghiên cứu sinh. Em thật sự thích môn vật lí hay là có nguyên nhân khác? Vấn đề này là vấn đề cần hỏi cuối cùng, hy vọng em trả lời chân thật.”
Tô Thố yên lặng một lát, sau đó ngẩng đầu lên, nhìn thấy được trong mắt các thầy là sự ôn hòa, cũng dùng tiếng Anh trả lời: “ Trước khi lên đại học, em cũng không biết bản thân mình rốt cuộc sẽ học cái gì, em đối với tất cả các môn học đều không chán ghét, cũng đều có thể học giỏi. Lúc ấy lựa chọn học hệ vật lí công trình, là bởi vì–”
Lồng ngực đau xót, Tô Thố cảm thấy được máu huyết toàn thân lạnh như băng, không chịu lưu động. Hai tay cô run rẩy như muốn kìm nén, hai tay của cô đặt cùng một chỗ, đều lạnh cóng. Trầm mặc một lát, cô kiên trì nói hết: “ Học chuyên ngành này là vì đó là nguyện vọng của một người bạn. Anh ấy đam mê vật lí, tâm nguyện bình sinh lớn nhất chính là có thể lấy thân báo quốc. Ở trong buổi phỏng vấn hôm nay, vốn hẳn là sẽ có anh ấy…… Sau khi lên đại học, em phát hiện chính mình thật sự đã thích lĩnh vực vật lí này mất rồi, em thích sự giản khiết và ưu mĩ của nó, mỗi cái công thức tựa như một tác phẩm nghệ thuật vĩ đại bao chứa hết tất thảy.”
Vài vị giáo sư lại trao đổi ánh mắt với nhau lần nữa, vị giáo sư đề ra câu hỏi kia nhìn Tô Thố, hỏi: “ Người bạn kia của em thế nào rồi?”
Tô Thố không trả lời, mỉm cười, nghiêng đầu, khẽ nói: “Thưa thầy, câu hỏi vừa nãy chính là vấn đề cuối thầy đã hỏi rồi ạ.”
Vị chủ khảo phì cười, phất tay để cô đi ra ngoài, sau đó cúi đầu chấm điểm lên tờ giấy chấm thi, vị giáo sư bên cạnh liếc mắt một cái, không hề kinh ngạc phát hiện trên tờ bảng điểm ấy tất cả đều là điểm tuyệt đối.
Buổi sáng ngày hôm sau là một loạt kiểm tra sức khỏe phức tạp, kiểm tra xong cũng là giữa trưa rồi. Cơm trưa của cô sẽ ăn cùng giáo sư Triệu, một mình cô sống ở một gian phòng kí túc xá rộng, lạnh lẽo vô cùng, các vật bài trí khác đều không có, nếu không phải nửa gian phòng đều chất đầy sách và giấy, thì thật sự nhìn không ra đây là nơi có người ở.
Chuyến tàu lửa lúc hoàng hôn ngày đó, tuy rằng cô nhiều lần nhấn mạnh không cần đưa tiễn, nhưng Thiệu Vĩ vẫn kiên trì tiễn cô ra ga. Tô Thố cách tấm thủy tinh vẫy tay chào tạm biệt; Thiệu Vĩ đứng ở ngoài toa xe mỉm cười với cô, thân ảnh thẳng tắp của anh dần dần biến mất trong tầm nhìn của cô.
Trở lại trường học vào đúng lúc sáng sớm, mấy cô bạn còn đang say giấc nồng. Ở trên tàu ngủ rất tệ, Tô Thố nhẹ tay nhẹ chân tắm một cái rồi leo lên giường.
Thẳng đến khi tiếng chuông điện thoại đánh thức cô dậy.
Điện thoại treo tại trên tường đầu giường Tô Thố, cô buồn ngủ đến nỗi mắt díp lại, căn bản không muốn nghe máy, nhưng dưới sự la ó của đám bạn cùng phòng, cô vẫn gian nan thò người ra ngoài nhấc máy lên, chỉ nghe được một câu thôi là cơn ngái ngủ liền hoàn toàn biến mất. Người gọi điện tới là thầy giáo ở văn phòng học viện, chỉ đích danh tìm cô
Tô Thố vẫn y nguyên trong tư thế treo nửa người trên giường, cầm điện thoại nói; “ Chính là em.”
Câu nói tiếp theo đó làm cho Tô Thố thiếu chút nữa rớt xuống giường, sau đó cơ hồ là dùng loại tốc độ ánh sáng từ trên giường bật dậy mặc quần áo chải đầu rửa mặt.
“ Sao vậy?” Dương Tuyết dùng ánh mắt mông lung hỏi, “ Cậu mới xuống tàu, sao không ngủ thêm chút nữa đi?”
Vẻ mặt Tô Thố bi phẫn, vẻ mặt như đưa đám nói: “ Thầy nói, lúc tuyển dụng phát hiện ra…… Hồ sơ của ta đã bị mất rồi.”
Vội vội vàng vàng chạy tới văn phòng học viện, còn đứng dựa vào cửa thở hổn hển, thầy giáo đi tới an ủi cô: “Không mất, không bị mất đâu, vừa nãy là thầy nhầm, làm em sợ hãi, là lỗi của thầy.”
Tô Thố thở hắt ra, hô hấp hơi có chút bình ổn lại, câu tiếp theo lại một lần nữa khiến trái tim yếu ớt của cô vọt tới cổ họng, quá trình một câu nói này cũng không kịp thốt ra.
“ Là như thế này, thầy cũng vừa mới biết thôi. Thầy bên Giáo vụ nói, hồ sơ của em là do thầy hiệu trưởng lấy đi.”
Tô Thố nghĩ thầm, nếu hiện tại trước mặt cô có miếng đậu hủ, cô nhất định sẽ không chút do dự mà đập đầu vô đó.
Trước khai giảng vài hôm Tô Thố liên tục nghe được từ các bạn trong trường nói về chuyện Mễ Thi đột nhiên cũng quyết định xuất ngoại du học, đi đến nơi mà Trần Tử Gia cũng đang ở đó, cũng là một trường đại học không tệ. Mọi người kinh ngạc về gia thế của Mễ Thi thì vừa có tiền vừa có quyền đến thế cũng không ngừng được cảm khái, ai nói trên thế giới này không có chuyện con người muốn được như chim, cất cánh tự do bay lượn trên bầu trời với bạn tình chứ? Nhìn người ta đi, nói đi là đi liền, dứt khoát linh hoạt làm sao, căn bản không để cho cách nói “Xuất ngoại tức chia tay” bất kì một cơ hội nào.
Học viện triệu tập một cuộc họp, nội dung đại khái là năm tư đã bắt đầu rồi, những việc như thi nghiên cứu sinh, xuất ngoại du học, tìm công việc nên làm thế nào để chuẩn bị những bảng kế hoạch, đại ý chính là cổ vũ sĩ khí tinh thần của các em sinh viên. Tô Thố và Dương Tuyết chạy đến giảng đường lúc đó thì đã gần như chật kín chỗ ngồi, bèn tìm đại vị trí chỗ cuối giảng đường ngồi xuống.
Ngồi phía trước các cô là một nhóm sinh viên nữ của hệ khác, đang mê trai đẹp bàn luận về một cậu nam sinh năm hai trong trường. Giọng các cô ấy không cao, vừa đủ để làm cho các cô ngồi ở hàng ghế phía sau nghe thấy.
Vừa nói, một nữ sinh cảm khái quá mức: “ Đáng tiếc Hứa Nhất Hạo xuất ngoại rồi, bằng không sao có thể đến lượt cậu ta chứ?”
“ Đúng a, nhưng các bồ đã nghe thấy gì chưa, nghe nói anh ấy là con trai của hiệu trưởng Hứa của chúng ta đấy.”
Đổi lại là âm thanh thét chói tai và tiếng hít vào thật mạnh, gây chú ý đến giáo sư ở trên bục giảng đang lộ ra vẻ mặt khó chịu đánh giá các cô.
“ Khẳng định là thật đấy. Lúc kì nghỉ hè hiệu trưởng Hứa bị bệnh phải nhập viện, có người nhìn thấy Hứa Nhất Hạo mỗi ngày đều đi thăm thầy, đem cơm tới…. Các bồ nghĩ kĩ chút đi, bề ngoài sư huynh rất giống thấy Hứa nha.”
“ Đúng à, có chút giống.”
Có lẽ vì lí do đương sự đã rời khỏi trường, bí mật này được cất giấu rất kĩ lưỡng hầu như trước ngày khai giảng mấy ngày đã được lan truyền cả trường học, tốc độ cực nhanh, hệt như làn gió thu quét qua ruộng lúa.
Nghe các cô ấy nhắc về cái tên ấy, Dương Tuyết theo bản năng nghiêng đầu liếc mắt một cái về chỗ người đang vùi đầu làm đề thi mà không hề có chút kinh ngạc nào là Tô Thố kia, giống như kiểu biết chắc những tin đồn đó căn bản không phải đồn đãi, cơ hồ muốn thét ra tiếng. Tô Thố rất hiểu cô bạn thân của mình, nhìn vẻ mặt biến đổi của cô ấy, lập tức nhanh tay bưng kín miệng cô bạn lại, thành công đem câu nói “ Cậu quả nhiên là biết chuyện này” nuốt xuống cổ họng của cô bạn.
Đầu Dương Tuyết “Bụp “ một tiếng đụng lên bàn, biểu tình kia nói là vô cùng đau đớn cũng không đủ để hình dung: “ Mi, mi thật sự là……” Nói xong cô phát hiện ra không có từ ngữ nào để hình dung nổi Tô Thố, sau khi thở dài một tiếng mới nói: “ Ta không biết phải nói mi thế nào mới được đây.”
“ Cho nên mi cứ ngoan ngoãn học bài của mi đi nhé.” Tô Thố bình tĩnh chỉ vào đề thi thử nghiên cứu sinh của cô bạn mình.
Không bao lâu sau khi khai giảng, tân sinh viên cũng lục tục báo danh. Tô Thố dưới sự yêu cầu của các thầy cô Đoàn ủy sẽ cùng hai bạn sinh viên năm ba khác lên đọc diễn văn cho các em tân sinh viên. Các gương mặt trẻ măng ngây ngô trong giảng đường khiến Tô Thố có không ít cảm khái. Nhưng trong lòng riêng Tô Thố cũng thật sự thấy có cảm giác thành tựu, nghe thấy nhóm tân sinh viên tất tần tật đều cung kính kêu cô một tiếng sư tỷ, có một loại vui sướng vô hạn như kiểu sau bao nhiêu năm làm dâu nay được lên làm mẹ chồng ấy.
Thời gian tự do đặt câu hỏi, Tô Thố trở thành nhân vật hot, hai anh bạn nam sinh viên khác đều bị lơ đẹp. Nhiều vô số vấn đề làm cho cô ứng đối không nổi, cũng âm thầm đổ mồ hôi hột, hình như hồi mình học năm nhất cũng đâu có ai hỏi mấy vấn đề cổ quái ấy đâu, quả nhiên là có sự cách biệt giữa hai thế hệ.
Học kì nhất năm tư cơ bản đều là cơn ác mộng của tất cả các bạn thi nghiên cứu sinh. Tô Thố thật sự đã thấu hiểu. Đặng Ca cơ bản đều đã được tuyển lên học nghiên cứu sinh trường mình, rảnh rỗi đến lười nhác, trừ lúc đi ngủ đi học ra thì thời gian đều lướt diễn đàn chính trị rồi post bài chán ngắt, cuộc sống ảo trên mạng cũng rất được nhiều người chú ý, đôi khi còn thỉnh thoảng đi gặp gỡ bạn Net; Lô Lâm Lâm cũng có ý định thi nghiên cứu sinh, giống hệt Dương tuyết học quên trời đất, tối tăm mặt mũi, có lúc còn về trễ hơn cả Tô Thố nữa.
Bởi vì nguyên nhân được đưa thẳng lên học nghiên cứu sinh, trong khoảng thời gian này Tô Thố trừ lúc đi phòng thí nghiệm ra thì còn lại là đi tới văn phòng học viện, điền một đống những giấy tờ đăng ký…. Nếu học lên nghiên cứu sinh ở trường, tuyệt không phiền toái thế này; mỗi học viện đều tính lưu lại những sinh viên ưu tú nhất, tự nhiên sẽ không đồng ý buông tha nhân tài, chính là thủ tục được đưa đi trường khác học nghiên cứu sinh đều vô cùng rườm rà, thỉnh thoảng còn bị giảng viên kêu đi nói chuyện, trình độ buồn bực của Tô Thố đạt tới kiểu sứt đầu mẻ trán ấy chứ. Hơn nữa khi mà cô biết Giáo sư Bạch Tế Lâm cũng muốn tìm gặp cô nói chuyện, đầu cô lập tức to hơn gấp mấy lần.
Bạch Tế Lâm căn bản không nghĩ tới Tô Thố sẽ không học nghiên cứu ở Hoa Đại mà đi học nghiên cứu ở phía Tây Bắc nơi có học viện nghiên cứu nổi danh không kém Hoa Đại nhưng điều kiện và trình độ thì vô cùng khó khăn. Ông khuyên Tô Thố một chập, ngôn từ thấm gan thấm phổi, Tô Thố không bỏ sót một từ một câu ngồi lắng nghe, cảm khái muôn phần, cuối cùng cười nhẹ nhàng, nói: “ Khi còn học Trung học, em có đọc qua một quyển sách, nội dung nói về công việc gian nan của những nhà khoa học thế hệ trước trong thời kì mới thành lập. Các vị ấy đều có chuyên nghành riêng, nhưng vì nhiệm vụ mà quốc gia giao phó, đã nói một câu “ Nguyện lấy thân báo quốc”, nghĩa bất dung từ đi đến những nơi khó khăn nhất, đa số bọn họ đều âm thầm cống hiến đến khi ra đi, rất nhiều năm đều không có người biết đến. Bọn họ cũng không để ý.”
Cô không biết tại sao mình nhắc tới điều đó, nhưng những lời đó lại như rất thuận miệng nói ra ngoài, quả thực không chịu sự khống chế của cô.
Nhìn vẻ mặt kiên định ấy của Tô Thố khi nói chuyện, Bạch Tế Lâm nhớ tới rất lâu trước kia ông cũng từng đã dạy một sinh viên tương tự, cùng có một tinh thần quật cường và theo đuổi hoài bão. Ông biết có nói cái gì nữa cũng là uổng công, cười khổ thở dài: “ Nếu em đã kiên trì như vậy, thầy sẽ viết giấy giới thiệu cho em.”
Đêm đó trở về phòng ngủ, tất cả mọi người khó có dịp đều đã về sớm, đã tắt đèn, cũng không ai mở máy tính, nằm trên giường cách bức mùng nói chuyện phiếm với nhau.
Lô Lâm Lâm khát khao nói: “ Nếu ta và Dương Tuyết thi lên được nghiên cứu sinh, về sau bốn chúng ta vẫn học chung một trường, tuy không phải cùng một phòng, nhưng vẫn cùng một kí túc xá, tốt biết mấy a.”
Lời nói này được sự nhất trí đồng ý và cảm khái của mọi người. Cảm xúc của mỗi người như được hòa tan trong không khí màn đêm, bình thường không hay nói những câu cũng thuận miệng tuôn ra xối xả.
Nghe được sự tưởng tượng của các cô bạn mình sau khi lên học nghiên cứu sinh, Tô Thố nhẹ nhàng ho khụ một tiếng, nói: “ Vốn nghĩ định trễ một chút nói với các mi, nhưng vẫn nên nói thôi. Ta không học nghiên cứu sinh ở trường mình.”
Không khí trong phòng giống như lắc lư một chút, rồi cũng trở về sự yên lặng và khó lí giải.
“ Đi đâu?” Dương Tuyết hỏi.
Nói ra nơi đi, Lô Lâm Lâm kêu lớn tiếng: “Viện nghiên cứu Vật lí ở trường chúng ta cũng là một trong vài trường đứng đầu cả nước, mi có cần phải đi xa xôi chịu cực thế không hả?”
“ Cũng đâu cần vậy đâu, mi rốt cuộc đang suy nghĩ gì chứ,” Đặng Ca thở dài thườn thượt: “ Ta sao lại chưa từng nhìn thấu mi kia chứ.”
Không khí như dính thành mật, ngưng đọng lại. Dương Tuyết thở dài thật mạnh: “ Tô Thố, khó trách mi thi vật lí công trình. Ta mới biết được, mi luôn là người chủ nghĩa lý tưởng a.”
Tô Thố ôm chăn cười hắc hắc: “Người chủ nghĩa lý tưởng a, nghe có vẻ khá thú vị nhỉ.”
“ Đem chúng ta ra so sánh, cảm giác thực hổ thẹn.”
Tô Thố rất có khí khái vẫy tay, vẫy xong mới nhớ lại trong bóng đêm không ai thấy được, bất giác cười: “ Không cần hổ thẹn, thật đó, các mi có cha mẹ, có người không thể bỏ bê và cần chăm sóc, tình cảnh không giống ta, cho nên ta có thể phụ trách đến cùng đối với tinh thần cùng lý tưởng nào đó. Dù sao con người phải sống, chỉ cần chút tinh thần. Của các mi là trách nhiệm, mà ta đành phải bắt lấy một chút đó thôi.”
Mỗi người đều đang suy tư trong không gian yên ắng. Tô Thố mới nhớ tới vừa rồi những lời mình nói ra khiến cho không khí trầm thấp vô cùng, bèn cười lên làm dịu đi không khí: “ Ta chỉ tùy tiện cảm khái một chút, sách triết học đọc nhiều đâm ra nhiễm, không tự chủ được nghĩ xa vời rồi.”
Sau đó đề tài liền chuyển đền vấn đề nhân sinh và lí tưởng, ai cũng cao hứng, dẫn ra điển cố điển tích, dẫn chứng nhiều nguồn tài liệu, nội hàm phong phú, tâm sự tới nửa đêm. Nếu có người nào đó trốn ở góc phòng nghe lén, nhất định sẽ cảm khái, ai nói những sinh viên ban khoa học tự nhiên thì môn văn không tốt chứ? Hoàn toàn là lời nói bừa vô trách nhiệm.
Tất cả mọi người đi rồi, mùa đông rét lạnh và kì thi đua nhau kéo tới.
Học kì hai năm tư bắt đầu không lâu, đa số sinh viên vừa chờ thành tích nghiên cứu sinh thông báo ra, vừa cũng có người bắt đầu chuẩn bị tìm việc hoặc đi tìm đơn vị thực tập. Tô Thố đi theo một giáo sư rất có thành tích về lãnh vực năng lượng hạt nhân nguyên tử làm luận văn, vị giáo sư này từng giảng dạy cho bọn cô, đối với Tô Thố có ấn tượng sâu đậm, giao cho cô đề tài khó nhất, độ khó ở mức luận văn thạc sĩ. Sau này học lên nghiên cứu sinh Tô Thố mới biết người hướng dẫn cô làm luận văn tốt nghiệp hồi đại học cũng từng là học trò của Giáo sư Triệu, từ loại góc độ này lại nói tiếp, cô và thầy giáo trước đây của mình đều là đồng môn, lập tức có chút dở khóc dở cười. Nhưng sau đó cũng quen dần, chuyện trong giới học thuật, có đôi khi cũng không sai biệt lắm với những môn phái kì lạ trong tiểu thuyết võ hiệp, dựa theo tư cách xếp cấp bậc, loạn búa xua.
Đề tài luận văn tốt nghiệp của Tô Thố dính dáng đến giáo trình vài môn học, lúc học đại học không có học qua viết luận văn, nên mỗi ngày cô đều đi vào thư viện để tìm sách tham khảo, mỗi ngày đều đi vào thư viện lúc mở cửa, lúc đóng cửa thư viện mới rời đi. Đi thư viện lâu rồi, mỗi ngày đều ngồi cố định một vị trí, Tô Thố luôn có thể gặp được có người bắt chuyện với cô hay truyền giấy cho cô, khiến cho Dương Tuyết hâm mộ không chịu nổi.
Cuối tháng ba, thành tích thi nghiên cứu sinh rốt cuộc cũng đã công bố xuống. Lô Lâm Lâm và Dương Tuyết đều giành được điểm số không tệ, vì thế các cô đi ra ngoài ăn mừng một bữa, bởi vì uống nhiều, cuối cùng phải dìu nhau mới trở lại túc xá được. Đêm đó không có ánh trăng, bầu trời ngàn sao như sáp lại mặt đất, lung lay như sắp đổ, đèn đường chiếu rọi sáng cả con phố, bốn nữ sinh đang dìu đỡ nhau đi nghiêng ngả lảo đảo trên đường, hình bóng của họ đổ dài trên đường, lay lắt. Buổi tối hôm đó Tô Thố có ấn tượng cực sâu đậm, nhiều năm sau kẻ từ khi tốt nghiệp mỗi lần các cô tụ tập, y nhiên sẽ nói đến cái đêm mê muội ấy.
Trung tuần tháng tư, Tô Thố một mình đi phỏng vấn ở viện nghiên cứu.
Đây là cô lần đầu tiên đến thành phố vùng Tây Bắc. Viện nghiên cứu tọa lạc bên cạnh một thành phố nhỏ, cách tình thành ước chừng bảy tám mươi km. Tuy mới vừa ngồi hơn mười tiếng trên tàu hỏa, vậy mà cô cư nhiên một chút cũng không thấy mệt, đón xe bus đi vào thành thị đến tổng trạm xe khác. Giáo sư Triệu đã nói có người sẽ đón cô ở đó. Tô Thố ngồi ở trạm xe, lẳng lặng nhìn ánh sáng mặt trời có thể leo đến đỉnh đầu nhưng cũng không thật sự sáng chói, sau đó cúi đầu, phát hiện người qua lại trong trạm xe đều là những khuôn mặt xa lạ, không khỏi tặc lưỡi đọc ra một câu “Tây xuất Dương Quan vô cố nhân” (Ra khỏi Dương Quan về phía tây e không còn có bạn nữa) .
“ Ai nói Tây xuất Dương Quan vô cố nhân?” Bỗng nhiên cô nghe thấy bên tai vang lên một thanh âm, thanh âm đó còn hòa với tiếng cười dài.
Ngạc nhiên ngoảnh đầu sang một bên, cô nhìn thấy một khuôn mặt quen thuộc, nhất thời không biết là kinh ngạc nhiều một chút hay là vui mừng nhiều một chút: “ Thiệu sư huynh?”
“ Tiểu sư muội, là anh đây, anh tới đón em.” Thiệu Vĩ mặt tươi như hoa, “Có phải surprise hay không?”
“ Sao anh lại là người tới đón em?” Tô Thố ngây ngốc hỏi.
Anh đón lấy ba lô trên vai Tô Thố đeo lên vai mình, cong khóe miệng , “Anh đến không tốt à? Miễn cho em cảm khái ‘Tây xuất Dương Quan vô cố nhân’ a.”
Tô Thố cười không ra tiếng, mặc cho anh lấy đi ba lô trên vai mình. Thật sự là cảm giác khá tốt, ở một nơi hoàn toàn xa lạ mà gặp được một người quen, quả thật vô cùng ấm áp.
“ Em ngồi xuống đi. Anh đi mua vé.”
Ngồi ở trên xe không có nhiều khách, Tô Thố cảm khái thật sâu, cô nhớ tới thời điểm trước khi anh tốt nghiệp có nói sẽ đi đến viện nghiên cứu, không hề nghĩ cũng là đến nơi này, có thể thấy được duyên phận là thứ vô cùng huyền diệu. Cô nghiêng đầu ngắm Thiệu Vĩ, hai năm không gặp, anh quả thật có thay đổi, cái loại thay đổi này hiển nhiên không quan hệ đến gió cát Tây Bắc, mà là vùng giữa lông mày có thêm một loại khí độ có thể được coi là trầm ổn. Trên gương mặt thanh niên trẻ tuổi là không nên có loại khí độ này, đó cần một đống trách nhiệm cuộc sống, kinh nghiệm mới mài dũa lên được.
Tô Thố quan sát tỉ mỉ khuôn mặt nghiêng của anh, nhịn không được hỏi: “ Sư huynh, anh năm nay nhiêu tuổi rồi?”
“ Sao thế? Điều tra hộ khẩu?” Thiệu Vĩ cười rộ lên, thao thao bất tuyệt mà nói tiếp, “ Tuổi, hai mươi sáu; sinh nhật, mồng 5 tháng 12; dân tộc, Hán; Có vào đảng viên hay chưa, có; tình trạng hôn nhân, độc thân, cũng không có bạn gái, trước mắt vẫn là người cô đơn lẻ loi, chưa tiêu thụ được……”
Tô Thố liên tục phất tay, quả thực dở khóc dở cười: “Em mới hỏi tuổi anh thôi mà–”
Ánh mặt trời sáng lạng dừng ở trên người Tô Thố, chiếu rạng ngời trên gò má trắng nõn. Đặc biệt là cặp mắt kia, sóng mắt chảy xuôi như dòng suối, trong suốt thấy đáy, lần đầu nhìn vào như có thể nhìn thông thấu, nhưng nhìn kĩ lại thì lại có cảm giác cả vũ trụ được cất giấu dưới ánh mắt ấy. Anh không nghĩ tới hai năm sau còn có thể một lần nữa nhìn được đôi mắt ngập tràn linh khí đó, mà chủ nhân của chúng lại đang gần ề bên anh, khuôn mặt rạng ngời trong suốt. Tức khắc anh cảm giác giống như mình đang nằm mơ; anh ngừng lại một chút, nhanh chóng dời mắt đi, sau đó cười nói: “ Lúc học đại học anh chưa đầy mười sáu tuổi.”
“ Anh là kiểu học sinh thiên tài, anh nhảy cấp sao?” Tô Thố không chú ý tới cảm xúc biến hóa trong anh, lông mày nhảy dựng lên, có chút đăm chiêu hỏi anh.
“ Cũng có thể nói như vậy,” Thiệu Vĩ nhún vai, mang theo chút ngữ khí hồi ức, “ Kỳ thật hiện tại nhớ tới liền hối hận biết bao nhiêu, thời trung học, sơ trung đều trải qua hết sức ảm đạm và vô vị, ngày lễ tết gì đó cũng không nhớ rõ, ấn tượng duy nhất là bởi vì còn nhỏ cũng không mấy tiếp xúc với các bạn học, không có bạn bè, ngoại từ học tập vẫn là học tập, tựa như Trư Bát Giới ăn quả nhân sâm, lập tức nuốt ngay vào trong bụng, có tư vị gì hoàn toàn không biết.”
Tô Thố cười cười: “ Đúng a, quả thực không thú vị.”
Cứ như vậy tán gẫu suốt đường đi, xuống xe xong lại chuyển hai lần xe, rốt cục cũng đến viện nghiên cứu vào buổi trưa.
Chung quanh phạm vi Viện nghiên cứu hầu như rất vắng vẻ, nhưng là Viện nghiên cứu thì lại không tồi chút nào. Nơi này so với trong tưởng tượng của cô tuyệt không giống nhau. Viện nghiên cứu ước chừng có lịch sử năm sáu mươi năm, đã sớm không giống cảnh tượng đọc được trong tài liệu kia, chiếm diện tích rộng lớn, vấn đề cây xanh mỹ quan không tồi chút nào, còn có một cái hồ lớn vô cùng đẹp, bên trong có rất nhiều cá.
Nhìn thấy cảnh Tô Thố xuất thần nhìn ngắm cá trong hồ, Thiệu Vĩ nói rất giống hướng dẫn viên du lịch: “Chúng ta đều bắt cá ở hồ này ăn đó.”
Tô Thố buồn cười không nhịn nổi, bật cười ra tiếng.
Năm nay Viện nghiên cứu ước chừng muốn thu nạp khoảng hơn 80 mười người, những người thông qua cuộc thi sát hạch ban đầu đa số hôm nay sẽ có mặt ở đây, nhà khách của Viện nghiên cứu hầu như đã vào ở đầy.
Nhìn thấy Tô Thố ngồi xuống một cái là đã lật sách ra ngay, Thiệu Vĩ vừa tức giận vừa buồn cười: “ Giờ em còn đọc sách nổi? Phỏng vấn thôi mà. Nếu em cũng lo lắng, vậy đám người kia làm sao đây? Cho bọn họ một con đường sống đi em.”
Tô Thố dựa lưng vào ghế, nói một cách hữu khí vô lực: “ Phỏng vấn có cả tiếng Anh, khẩu ngữ của em dở ẹc à–”
Thiệu Vĩ còn muốn nói thêm, thì chuông di động tiếng vang lên, nghe xong cuộc gọi ấy thì anh ba chân bốn cẳng chạy đi, đi ra tới cửa cũng không quên quay đầu lại dặn dò “Em đợi ở trong này trước, một lát nữa anh dẫn tới Căn tin”, sau khi nhìn thấy Tô Thố gật đầu, mới yên tâm chạy ra khỏi cửa.
Lúc ăn cơm ở Căn tin, Tô Thố phát hiện ra ở đây Thiệu Vĩ tựa hồ ai cũng quen biết, chào hỏi suốt đường đi, đồng thời cũng giới thiệu Tô Thố cả đường đi luôn. Tô Thố mỉm cười lễ phép với tất cả những nhân viên hay nghiên cứu sinh ở viện, cô có thể từ trên mặt các anh chị ấy nhìn ra thái độ nghiêm túc sống, cô tôn kính họ.
Ngày hôm sau phỏng vấn làm cho Tô Thố ý thức được tỉ lệ nam nữ trong Viện nghiên cứu này mất cân đối nghiêm trọng đến mức nào, so với Hoa Đại còn muốn nghiêm trọng hơn nữa, tổng cộng có hơn sáu mươi người báo danh, chia làm tám tổ, nữ sinh chỉ chiếm số lượng vừa đủ một tổ.
Giáo sư phỏng vấn có bốn vị, đều là chuyên gia tuổi cao của thế hệ trước, thân thiết mà hòa ái. Tô Thố trả lời thông hết vấn đề, tri thức phong phú và khả năng lĩnh ngộ về lĩnh vực Vật lý khiến cho các vị giáo sư già giật mình. Các thầy trao đổi ánh mắt một chút, một vị trong đó nhìn như chủ khảo gọi tên cô, dùng tiếng Anh hỏi: “ Tôi chưa từng nhìn thấy một cô gái xinh đẹp nào như em mà đi học hệ vật lí công trình, hiện tại lại buông tha cơ hội được ở lại trường ở lại Bắc Kinh để đi đến nơi heo hút vùng Tây Bắc này học nghiên cứu sinh. Em thật sự thích môn vật lí hay là có nguyên nhân khác? Vấn đề này là vấn đề cần hỏi cuối cùng, hy vọng em trả lời chân thật.”
Tô Thố yên lặng một lát, sau đó ngẩng đầu lên, nhìn thấy được trong mắt các thầy là sự ôn hòa, cũng dùng tiếng Anh trả lời: “ Trước khi lên đại học, em cũng không biết bản thân mình rốt cuộc sẽ học cái gì, em đối với tất cả các môn học đều không chán ghét, cũng đều có thể học giỏi. Lúc ấy lựa chọn học hệ vật lí công trình, là bởi vì–”
Lồng ngực đau xót, Tô Thố cảm thấy được máu huyết toàn thân lạnh như băng, không chịu lưu động. Hai tay cô run rẩy như muốn kìm nén, hai tay của cô đặt cùng một chỗ, đều lạnh cóng. Trầm mặc một lát, cô kiên trì nói hết: “ Học chuyên ngành này là vì đó là nguyện vọng của một người bạn. Anh ấy đam mê vật lí, tâm nguyện bình sinh lớn nhất chính là có thể lấy thân báo quốc. Ở trong buổi phỏng vấn hôm nay, vốn hẳn là sẽ có anh ấy…… Sau khi lên đại học, em phát hiện chính mình thật sự đã thích lĩnh vực vật lí này mất rồi, em thích sự giản khiết và ưu mĩ của nó, mỗi cái công thức tựa như một tác phẩm nghệ thuật vĩ đại bao chứa hết tất thảy.”
Vài vị giáo sư lại trao đổi ánh mắt với nhau lần nữa, vị giáo sư đề ra câu hỏi kia nhìn Tô Thố, hỏi: “ Người bạn kia của em thế nào rồi?”
Tô Thố không trả lời, mỉm cười, nghiêng đầu, khẽ nói: “Thưa thầy, câu hỏi vừa nãy chính là vấn đề cuối thầy đã hỏi rồi ạ.”
Vị chủ khảo phì cười, phất tay để cô đi ra ngoài, sau đó cúi đầu chấm điểm lên tờ giấy chấm thi, vị giáo sư bên cạnh liếc mắt một cái, không hề kinh ngạc phát hiện trên tờ bảng điểm ấy tất cả đều là điểm tuyệt đối.
Buổi sáng ngày hôm sau là một loạt kiểm tra sức khỏe phức tạp, kiểm tra xong cũng là giữa trưa rồi. Cơm trưa của cô sẽ ăn cùng giáo sư Triệu, một mình cô sống ở một gian phòng kí túc xá rộng, lạnh lẽo vô cùng, các vật bài trí khác đều không có, nếu không phải nửa gian phòng đều chất đầy sách và giấy, thì thật sự nhìn không ra đây là nơi có người ở.
Chuyến tàu lửa lúc hoàng hôn ngày đó, tuy rằng cô nhiều lần nhấn mạnh không cần đưa tiễn, nhưng Thiệu Vĩ vẫn kiên trì tiễn cô ra ga. Tô Thố cách tấm thủy tinh vẫy tay chào tạm biệt; Thiệu Vĩ đứng ở ngoài toa xe mỉm cười với cô, thân ảnh thẳng tắp của anh dần dần biến mất trong tầm nhìn của cô.
Trở lại trường học vào đúng lúc sáng sớm, mấy cô bạn còn đang say giấc nồng. Ở trên tàu ngủ rất tệ, Tô Thố nhẹ tay nhẹ chân tắm một cái rồi leo lên giường.
Thẳng đến khi tiếng chuông điện thoại đánh thức cô dậy.
Điện thoại treo tại trên tường đầu giường Tô Thố, cô buồn ngủ đến nỗi mắt díp lại, căn bản không muốn nghe máy, nhưng dưới sự la ó của đám bạn cùng phòng, cô vẫn gian nan thò người ra ngoài nhấc máy lên, chỉ nghe được một câu thôi là cơn ngái ngủ liền hoàn toàn biến mất. Người gọi điện tới là thầy giáo ở văn phòng học viện, chỉ đích danh tìm cô
Tô Thố vẫn y nguyên trong tư thế treo nửa người trên giường, cầm điện thoại nói; “ Chính là em.”
Câu nói tiếp theo đó làm cho Tô Thố thiếu chút nữa rớt xuống giường, sau đó cơ hồ là dùng loại tốc độ ánh sáng từ trên giường bật dậy mặc quần áo chải đầu rửa mặt.
“ Sao vậy?” Dương Tuyết dùng ánh mắt mông lung hỏi, “ Cậu mới xuống tàu, sao không ngủ thêm chút nữa đi?”
Vẻ mặt Tô Thố bi phẫn, vẻ mặt như đưa đám nói: “ Thầy nói, lúc tuyển dụng phát hiện ra…… Hồ sơ của ta đã bị mất rồi.”
Vội vội vàng vàng chạy tới văn phòng học viện, còn đứng dựa vào cửa thở hổn hển, thầy giáo đi tới an ủi cô: “Không mất, không bị mất đâu, vừa nãy là thầy nhầm, làm em sợ hãi, là lỗi của thầy.”
Tô Thố thở hắt ra, hô hấp hơi có chút bình ổn lại, câu tiếp theo lại một lần nữa khiến trái tim yếu ớt của cô vọt tới cổ họng, quá trình một câu nói này cũng không kịp thốt ra.
“ Là như thế này, thầy cũng vừa mới biết thôi. Thầy bên Giáo vụ nói, hồ sơ của em là do thầy hiệu trưởng lấy đi.”
Tô Thố nghĩ thầm, nếu hiện tại trước mặt cô có miếng đậu hủ, cô nhất định sẽ không chút do dự mà đập đầu vô đó.